گروسی: اگر برجام نباشد وضعیت بدتر میشود
تاریخ انتشار: ۱۹ بهمن ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۷۰۵۶۶۳۹
مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی از درز گزارشهای محرمانه این سازمان درباره برنامه هستهای کشورمان به رسانهها ابراز تاسف، اما ادعا کرد که آژانس ابزاری برای کنترل و جلوگیری از تکرار این مساله ندارد.
به گزارش ایرنا، رافائل گروسی این مطلب را سهشنبه شب در نشست اندیشکده چتمهاوس لندن، در پاسخ به سووال خبرنگار ایرنا مطرح کرد که پرسید آیا وی نسبت به تداوم درز گزارشهای محرمانه آژانس درباره ایران به رسانهها نگران است یا اهمیتی برای او ندارد؟
وی ادعا کرد: در این باره باید از کسانی سووال کنید که گزارشها را درز میدهند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
در این لحظه مجری چتم هاوس صحبتهای او را قطع کرد و با اشاره به قوانین معروف این اندیشکده درباره عدم درز محتوای جلساتی که ماهیت غیرمطبوعاتی دارند، به طعنه گفت؛ اما ما با متخلفین در اینجا برخورد میکنیم.
گروسی با تحویل خندهای تلخ گفت که آژانس هم «تدابیر سختگیرانهای» برای حفاظت از گزارشهای محرمانه دارد. وی با بیان اینکه «همه به این گزارشها دسترسی ندارند» افزود که درز اسناد محرمانه مایه نگرانی است، اما آژانس ابزاری برای جلوگیری و پیگیری این موضوع ندارد.
مدیرکل آژانس «کنترل جریان اطلاعات» توسط سازمانش را امری «چالشبرانگیز» و «غیرممکن» توصیف، اما با این حال تصریح کرد: ما نگران هستیم، این گزارشها را برای اعضای (شورای حکام) تنظیم میکنیم، آنچه بعد از آن رخ میدهد میتواند تاسفانگیز باشد.
گروسی درحالی از نقش مهم آژانس در حفاظت از گزارشهای محرمانه این سازمان شانه خالی کرد که مقامات کشورمان بارها درباره این موضوع تذکر دادهاند. محمد اسلامی رئیس سازمان انرژی اتمی کشورمان هفته پیش در واکنش به درز آخرین گزارش مدیرکل آژانس تصریح کرد که این اسناد درباره هیچ کشوری جز ایران بلافاصله رسانهای نمیشود.
مدیرکل آژانس اتمی در گزارشی محرمانه برای اعضای شورای حکام که فرازهایی از آن در خبرگزاری رویترز منتشر شد، ادعا کرده است؛ طی یک بازرسی اعلام نشده از تاسیسات فردو، مشخص شده است که دو آبشار سانتریفیوژهای «آیآر-۶» که اورانیوم را تا سطح ۶۰ درصد غنیسازی میکند به شکلی متفاوت از گزارشها به یکدیگر متصل شدهاند. در این گزارش ادعا شده است: مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی از اقدام ایران در تغییر اساسی در نحوه اطلاع رسانی عملکرد تاسیسات فردو در رابطه با تولید اورانیوم با غنای بالا نگران است.
گروسی همچنین درباره این گزارش در اندیشکده چتم هاوس مدعی شد: گزارشی که من منتشر کردم شرایط را توضیح داده است؛ ما با ایران تماس گرفتیم - البته ما دائم با سازمان انرژی اتمی ایران در تماس هستیم - آنها در جریان هستند که این مساله نباید رخ میداد؛ ما گفتگو کردیم و قرار شد نظام راستیازمایی خود را با این تغییرات تنظیم کنیم.
وی سپس ادعا کرد: اینجا دو موضوع مطرح است؛ اول تغییراتی است که باید گزارش میشد؛ چون نمیتوان به عقب برگشت و نوشت گزارش اشتباه است. نکته دوم اینکه با این تغییرات نیروگاه ظرفیتهای جدیدی پیدا کرده و بنابراین ما باید بازرسیهای بیشتری صورت دهیم.
این درحالیست که رییس سازمان انرژی اتمی کشورمان، مساله پیشامده را صراحتا به اشتباه بازرس آژانس نسبت داده است. اسلامی هفته پیش در سخنانی با ابراز تأسف از موضع گیری آژانس گفت: یکی از بازرسان آژانس سهواً گزارش کرده بود که ایران در سایت غنی سازی شهید دکتر علیمحمدی (فردو) تغییراتی در رویه بهره برداری انجام داده که پیشتر آن را اعلام نکرده است. برداشت او از بازدیدش در فردو نادرست بود، اما آن را بلافاصله به آژانس گزارش کرد؛ ما بلافاصله توضیحات را ارایه کردیم. بازرسان قبلی در محل حضور یافتند و پس از توضیحاتی که برای آنها داده شد بازرس مذکور به سهو خود پی برد و پس از هماهنگی آنها با دبیرخانه آژانس موضوع عملاً حل شد.
البته باید گفت که گزارش تحریک آمیز گروسی درحالی منتشر میشود که او بارها تمایل خود را برای سفر به ایران برای پیگری مسائل ادعایی پادمانی اعلام کرده است. ایران هم اعلام کرده است «باید برنامه، محتوا و اهداف سفر تعیین» و سپس برنامه سفر نهایی شود.
مدیرکل آژانس در ادامه این نشست تلاش کرد تا از اظهارنظرهای سیاسی خودداری کند و اصرار داشت که نقش او و آژانس در مسائل هستهای حرفهای است. وی گفت: روند تلاش برای احیای برجام روند فشردهای بود که برای قریب به یک سال و نیم به طول انجامید. من باید یادآور شوم که آژانس اتمی بخشی از این توافق نیست و تنها به عنوان ضامن و ناظر آن فعالیت میکند. ما به این روند (مذاکرات) نزدیک هستیم و به طور مداوم با ما رایزنی میشود.
وی افزود: روند مذاکرات در حال حاضر در وضعیت پیچیدهای قرار دارد. برخی میگویند مرده است. برخی میگوینده نمرده است. برخی میگویند که مرگ یا زندگی توافق را طرفین توافق باید تعیین کنند. من در این خصوص نظری ندارم، اما آمادهایم وظیفهای را که به ما محول کنند، انجام میدهیم.
گروسی با اشاره به آنچه بدترشدن روابط میان طرفین توافق نامید گفت: ایران تصمیم گرفت که اجرای برخی تعهداتش ذیل توافق را متوقف کرد. از زمانی که آنها دست به این کار زدند، بهتدریج دید آژانس اتمی بر سر خیلی مسائل محدود شده است.
مدیرکل آژانس مدعی شد که احیای تصویر کامل در خصوص زیرساختهای هستهای ایران را بسیار دشوار خواند و گفت: باید بگویم که ما در آنجا حضور داریم و به بازرسی ادامه میدهیم؛ چرا که هنوز توافقی پادمانی باقی مانده است، اما این روند بدون مشکل نیست. آژانس در آنجاست، اما دید محدودتری در خصوص آنچه در حال وقوع است، دارد.
وی سپس گفت: خواست ما این است که همیشه به دنبال راه حلهای دیپلماتیک و گشایش باشیم و تلاش من نیز همین است. اما در این لحظه کانال برجام و همچنین کانال دوجانبه آژانس با ایران در بهترین وضعیت قرار ندارد. امیدوارم که بتوانم که این گفتگوها را احیا و تقویت کنم وگرنه بدون آن شرایط بسیار بدتر میشود.
مدیرکل آژانس در پاسخ به سووال مجری چتم هاوس درباره تاثیر بینتیجهماندن مذاکرات درباره ازسرگیری اجرای برجام هم مدعی شد: اگر گفتگوها شکست بخورد، مجموعه مشکلات منحصربهفرد خاورمیانه وخیمتر میشود. گسترش اشاعه تسلیحات هستهای به نفع هیچکس نیست. اگر این اتفاق بیافتد شرایط شکننده موجود بدتر میشوند.
وی ادامه داد: ما هنوز به این نقطه نرسیدهایم، اما نمیتوانیم شکست را به جان بخریم. به همین خاطر است که کار آژانس اتمی مهم است. اگر آژانس بینالمللی انرژی اتمی نتواند به دنیا بگوید که برنامه هستهای ایران کاملا اهداف مسالمتآمیز دارد، بیثباتی به وجود میآید. این به نفع ایران، آژانس اتمی و همچنین تمامی طرفین است که آژانس بتواند در آنجه بدون هیچ مانعی فعالیت کند.
مدیر کل آژانس اتمی مدعی شد: من به دنبال سیاسیسازی مسائل نیستم. باور کنید اگر میخواستم مسائل را سیاسی کنم، توانایی این کار را داشتم. ما به طور مداوم به دنبال گشایش، پیدایش راهحلهای دیپلماتیک و فرصت جدید هستیم. من امیدوارم که بتوانم گفتگوها را از سر بگیرم. تاکید میکنم که این گفتگوها قطع نشده است، اما در شرایطی شکننده قرار دارد.
گروسی در پاسخ به سووال سفیر کشور اسلوانی درباره نقشی که اروپا میتواند در خصوص برجام ایفا کند گفت: این مهم است که در نظر داشته باشیم ایران سلاح هستهای ندارد. البته انباشت مواد اتمی در ایران با این مساله بی ارتباط نیست، اما این دو مساله یکی نیستند؛ گاهی افراد این دو را کنار هم قرار میدهند.
وی با اشاره به حمایت قوی اروپا از برجام گفت: حمایت اروپاییها از ما هم برای پیدا کردن راهی به سمت جلو مهم است، چه با برجام چه بدون برجام.
مدیرکل آژانس مدعی شد: برجام یک توافق سیاسی است؛ اما اگر احیا نشود ما با یک ایران قبل و بعد از برجام روبرو هستیم. باید اطمینان حاصل کنیم که برنامه اتمی ایران منجر به اشاعه تسلیحات اتمی نمیشود. تحقق این مساله میتواند از مسیر برجام عبور کند یا یک توافق دیگر. من در این رابطه نظری ندارم. ولی ما میتوانیم به ایران کمک کنیم که درباره عدم انحراف در برنامه هستهایشان به جهان اطمینان دهند. مدیرکل آژانس ادعا کرد که «چند هفته یا ماه آینده» در این زمینه حیاتی خواهد بود
گروسی در پاسخ به سووالی مبنی بر اینکه گزاره او درباره عدم برخورداری ایران از سلاح هستهای حس اشتباهی را بلحاظ امنیتی به جهان مخابره میکند هم تصریح کرد: آژانس به خوبی از فعالیت تاسیسات اتمی ایران مطلع است. اینطور نیست که ما تعداد محدودی دوربین و بازرس در ایران داشته باشیم، میتوانم به شما اطمینان دهم که تعدادشان بیشتر از این است. ما هر روز آنجا هستیم و تمام تاسیسات اتمی اعلام شده را بازرسی میکنیم.
وی با تکرار مسائل ادعایی پادمانی، اما خاطر کرد: اینطور نیست که برخلاف ادعای شما تصویر غلطی را بلحاظ امنیتی درباره ایران، منعکس کنیم. باید کارهای بیشتری صورت دهیم، ولی تصویر خوبی از آنچه در ایران میگذرد در اختیار داریم.
منبع: فرارو
کلیدواژه: رافائل گروسی آژانس بین المللی انرژی اتمی گزارش های محرمانه پاسخ به سووال مدیرکل آژانس آژانس اتمی انرژی اتمی گزارش ها گفتگو ها چتم هاوس مدعی شد هسته ای
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت fararu.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «فرارو» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۰۵۶۶۳۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
درباره سفر رافائل گروسی به ایران؛ ماموریت دیپلماتیک مدیرکل آژانس در روزهای طوفانی منطقه/ مدیریت بحران؛ محتمل ترین نتیجه سفر
به گزارش جماران، رافائل گروسی، رئیس آژانس بینالمللی انرژی اتمی در تاریخ 6 تا 7 اردیبهشت در اولین کنفرانس بینالمللی علوم و فناوری هستهای که ایران میزبان آن در شهر اصفهان است، شرکت میکند. قرار است وی با مقامات مختلف دولتی از جمله محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران گفت و گو کند. این دیدار اندکی پس از حمله پهپادی و موشکی ایران در 13 آوریل به اسرائیل و پاسخ نظامی اسرائیل در 19 آوریل انجام شد. کارخانه غنی سازی اورانیوم نطنز در حدود هفتاد مایلی شمال اصفهان قرار دارد.
«موسسه واشنگتن» در گزارشی در این باره نوشت: اگرچه دستور کار و نکات گفتوگوی گروسی مشخص نیست، اما وی احتمالاً در راستای مأموریت آژانس بینالمللی انرژی اتمی، که تشویق به استفاده صلحآمیز از فناوری هستهای و نظارت بر سیستم پادمانی است که ایران و سایر کشورهای عضو آن را میپذیرند، رویکردی دیپلماتیک اتخاذ خواهد کرد. وی در سفر قبلی خود در مارس 2023 با محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی، ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور و حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه دیدار کرد که با بیانیه ای سه بخشی در مورد همکاری در مورد مسائل پادمانی باقی مانده موافقت کردند.
آژانس بین المللی انرژی اتمی می گوید که تهران در اجرای تعهدات خود در آن توافق شکست خورد و تهران را متهم به عدم همکاری با آژانس بخصوص در زمینه عدم صدور روادید برای چندین بازرس آژانس بینالمللی انرژی اتمی می کند.
گروسی در مصاحبهای که در 23 آوریل با «دویچه وله» انجام داد، به بخش هایی از برنامه خود در صورت سفر به ایران اشاره کرده و تصریح کرد که «حمله به تأسیسات هستهای ممنوع مطلق است». او همچنین این روند «بسیار نگرانکننده» را که در آن ایران و سایر بازیگران «تهدید حمله به تأسیسات هستهای یا حتی انداختن بمب هسته ای(در آغاز جنگ غزه از سوی مقام های اسرائیلی) را مطرح می کنند» رد کرد. او در این باره گفت: من معتقدم که این عادیسازی صحبتها درباره سلاحهای هستهای - کنار گذاشتن سلاحهای هستهای، دستیابی به سلاحهای هستهای - کاملاً تاسفآور است.
گروسی همچنین اظهاراتی محتاطانه اما گویا درباره وضعیت برنامه هسته ای ایران کرد. او نگرانی خود را درباره احتمال حرکت ایران به سمت سلاح هسته ای به شکل مبهم تکرار کرده و گفت: در حالی که این کشور «هفتهها به جای ماهها» تا غنیسازی اورانیوم کافی برای تولید یک بمب فاصله دارد، این بدان معنا نیست که ایران در آن فاصله زمانی سلاح هستهای دارد یا خواهد داشت، یک کلاهک هستهای کاربردی به چیزهای دیگر مستقل از تولید مواد شکافت پذیر هم نیاز دارد.
گروسی در پاسخ به این سوال که چرا اگر تهران بمب نمیخواهد اورانیوم را تا «سطح نظامی» غنیسازی میکند، اشاره کرد که انگیزهها و اهداف دولت ایران در این سیاست «موضوع حدس و گمان است». وی ادامه داد: «البته در ایران خط عمومی این است که این مواد را برای مقاصد پزشکی یا غیر نظامی میخواهند. خیلی روشن نیست که چرا این مقدار، این سرعت و در آن سطح برای آن مورد نیاز است.»
گروسی همچنین از محدودیتهایی که ایران برای بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی اعمال کرده است انتقاد و خاطرنشان کرد که این موضع تنها گمانهزنیها در مورد پیشرفت برنامه را افزایش میدهد. به گزارش جماران این سخنان گروسی درباره ممانعت ایران از صدور مجوز برای چندبازرس آژانس بین المللی انرژی اتمی با روایت مقام های سازمان انرژی اتمی ایران در تناقض است.
محمد اسلامی روز چهارشنبه (۱۲ اردیبهشت) درباره همکاری با آژانس برای رفع لغو انتصاب تعدادی از بازرسان آژانس گفت: ما ورود هیچ بازرسی را ممنوع نکردیم. ۱۳۰ بازرس آژانس مجاز به حضور در ایران هستند و بازدید آنها در حال انجام است. استفاده از حق تعیین بازرسان از حقوق مسلم و طبیعی هر عضو آژانس است و این مساله سیاسی نیست و ما در فرایندهای همکاری با آژانس این موضوع را مکرر اثبات کرده و آنها هم به آن اذعان دارند.
از سوی دیگر، به گفته مقام های ایرانی بر اساس توافق جامع پادمانی، کشورهای عضو حق دارند از پذیرش یک یا گروهی از بازرسها که آنها را فاقد صلاحیت تشخیص دهند، خودداری کنند یا ماموریتشان را کان لم یکن فرض و یا نیمه تمام بگذارند و اعمال این حق هیچ نیازی به حصول یا وجود شرایط خاصی ندارد و کشورها در این امر به طور کامل اختیار دارند.
ایسنا در گزارشی تفصیلی در این باره می نویسد: بر اساس بند یک ماده ۹ توافقنامه جامع پادمانی، آژانس باید رضایت ایران را برای انتصاب بازرسان پیشنهادی خود دریافت کند. همچنین بر اساس بند ۲ ماده ۹، چنانچه ایران چه در زمان پیشنهاد بازرس یا هر زمان دیگری پس از انتخاب یک بازرس، با آن مخالف باشد، آژانس باید بازرس یا بازرسان دیگری را به دولت ایران پیشنهاد کند. بر اساس بند ۳ ماده ۹ اگر در اثر خودداری مکرر یک دولت از پذیرش بازرس یا بازرسان، اجرای بازرسی بر طبق موافقتنامه دچار وقفه شود، این مخالفت باید از طرف مدیرکل آژانس به شورای حکام ارجاع داده شود. بنا بر این، با توجه به متن صریح موافقتنامه جامع پادمانی، ایران میتواند بدون هرگونه توضیحی و در هر زمانی که بازرس یا بازرسانی را فاقد صلاحیت تشخیص داد، از پذیرش آنها اجتناب کند و آژانس باید بازرس یا بازرسان دیگری را جایگزین کند. موافقتنامه شرطی را برای آن کشور قائل نشده و در عوض آژانس را موظف کرده است بازرسان دیگری را با رضایت طرف مقابل تعیین کند.
بر اساس گزارشهای منتشر شده در سایت آژانس، بخش پادمان برای انجام وظایف پادمانی خود در چارچوبهای مختلف پادمانی از خدمات حدود ۴۰۰ بازرس از ۸۰ ملیت مختلف از کشورهای عضو بهره میبرد. به گفته مقامات سازمان انرژی اتمی از این تعداد حدود ۱۲۰ بازرس برای انجام بازرسی و راستیآزمایی فعالیت های هستهای در چارچوب تعهدات پادمانی ذیل موافقت نامه جامع پادمانی ایران منصوب شدهاند. یعنی چیزی حدود یک سوم کل تعداد بازرسهای آژانس. محمد اسلامی رئیس سازمان انرژی اتمی، ۱۲ اردیبهشت در جمع خبرنگاران اعلام کرد که ۱۳۰ بازرس آژانس برای انجام نظارتهای پادمانی در ایران منصوب شدهاند. بنا بر گزارش های رسانه ای ، پس از لغو انتصاب هشت بازرس از سوی ایران، ایران ۱۴ بازرس معرفی شده جدید از سوی آژانس را مورد پذیرش قرار داده است.
به گزارش موسسه واشنگتن، گروسی در یکی از مصاحبه های اخیر خود ادعا کرده که به مقام های ایرانی گفته که افزایش فعالیت غنیسازی آنها سوال های بسیاری را ایجاد می کند و این ابهام سودمند نخواهد بود. او همچنین با طرح این ادعا که آژانس «درجه لازم از دسترسی و دید به فعالیت های هسته ای ایران را ندارد، گفته که شرایط فعلی علامت سوال های بسیاری را ایجاد می کند.»
گروسی همچنین در مصاحبه با دویچه وله بر «اختلاف های حلنشده آژانس بینالمللی انرژی اتمی» با ایران تاکید کرده و باز هم از بازبودن پرونده ردیابی اورانیوم غنی شده در مکان های اعلام نشده در ایران تاکید کرده است. وی سپس بر نقش دیپلماتیک خود در حل این مسائل تاکید کرد: این موضوع محور گفت وگوی من بوده و همچنان در تلاشم تا این اختلاف ها را با ایران حل و فصل کنم.
بعید است که گروسی در جریان سفر خود به طور علنی درباره دستاوردهای این سفر صحبت کند، اما نتیجه آن در نشست بعدی شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی در 3 و 7 ژوئن در وین مورد بحث قرار خواهد گرفت. در این نشست همچنین آخرین گزارش آن بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی که اجازه نظارت بر تأسیسات در ایران را یافتهاند، بررسی خواهد شد.